İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı tarafından ortak olarak yayımlanan yeni yönetmelikle, sağlık meslek mensubu olmayan ancak özel eğitim almış güvenlik personeline acil durumlarda hayati müdahaleler yapma yetkisi resmen verildi.
TSK, Jandarma ve Polis Teşkilatına Yeni Yetkiler
Yeni düzenleme, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekât Başkanlığı bünyesindeki özel görevli personele yönelik hazırlandı.
Sağlık personeli bulunmayan operasyon alanlarında, eğitimli personel; hayati tehlike taşıyan durumlara ilk müdahaleyi gerçekleştirebilecek.
Hangi Müdahaleleri Yapabilecekler?
Yönetmeliğe göre yetkilendirilen personel, sağlık hizmetine ulaşıncaya kadar şu işlemleri yapabilecek:
- Olay yeri değerlendirmesi ve triyaj
- Kanama kontrolü, CPR uygulaması, OED cihazı kullanımı
- Solunum yollarını açma, oksijen desteği sağlama
- İntravenöz ve kemik içi enjeksiyonlar
- Ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçları kullanma
- Kırık, çıkık sabitleme ve travma müdahaleleri
- Yanık, şok, koma durumlarına müdahale
- Yara bakımı ve tahliye hazırlığı
- KBRN (Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer) olaylarına ilk tepki
Bu müdahaleler, yalnızca görevli olduğu süre ve bölgede geçerli olacak. Müdahaleler ayrıca kayıt altına alınmak zorunda olacak.
260 Saatlik Eğitim Zorunlu
Yetki verilmeden önce, personelin Sağlık Bakanlığı onaylı eğitim programına katılması gerekiyor. Detaylar şöyle:
- En az 260 saatlik teorik ve pratik eğitim
- Eğitimin %15’inden fazlasına katılmayan eleniyor
- 80 puan barajlı sınavlar ile yetkilendirme yapılıyor
- Simülasyon merkezlerinde gerçek çatışma ortamı koşullarında eğitim
Başarılı olanlara 5 yıl geçerli yetki belgesi veriliyor. Süre sonunda ise yeniden eğitim ve sınav süreci başlıyor.
Yetki Belgesi Olmayan Müdahale Yapamayacak
Yönetmeliğe göre, yalnızca kursları başarıyla tamamlamış personel belirlenen müdahaleleri yapabilecek. Bu yetki, kişisel değil, görevle sınırlı olacak ve belgeye dayandırılacak.
Yetkisiz müdahale durumlarında hem personel hem de bağlı bulunduğu kurum sorumlu tutulabilecek.
Eski Yönetmelik Yürürlükten Kaldırıldı
Yönetmelikle birlikte, 22 Mart 2016 tarihli eski uygulama resmen yürürlükten kaldırıldı. Yeni düzenleme, 17 Ekim 2025 itibarıyla yürürlüğe girdi.
Kamu Güvenliği Açısından Neden Önemli?
Bu adım, özellikle sıcak çatışma bölgelerinde ya da afet sonrası ilk müdahalenin kritik olduğu durumlarda büyük önem taşıyor. Yetkili personelin müdahalesi, sağlık ekipleri ulaşana kadar geçen sürede hayat kurtarıcı rol üstlenecek.
Ancak, sistemin eğitim kalitesi, denetim mekanizması ve belgelendirme süreciyle sıkı kontrol altında tutulması gerektiği de uzmanlarca vurgulanıyor.